اندیشکده انگلیسی: روحانی در نیویورک انقلاب دیپلماتیک به پا کرد

 
در مقاله این اندیشکده با عنوان ایران و آمریکا؛ سیاست تنش زدایی به قلم علی انصاری استاد تاریخ ایران و مدیرموسسه مطالعات ایران در دانشگاه سنت اندروز آمده است: گفتگوی تلفنی دقیقه ۹۰ اوباما و روحانی روسای جمهوری آمریکا و ایران به خوبی ناامیدی ناشی از دست ندادن دو طرف را جبران کرد. این گفتگوی تلفنی که همچنان درمورد طرف آغازگر آن بحث است، حسن ختامی بود بر یک هفته ابراز دوستی که شور و هیجانی ایجاد کرده بود.
عملکرد کلی هیات ایران در نیویورک استثنایی بود هر چند که تعبیرهای سخاوتمندانه طرف های گفت وگو نیز به عملکرد آنها کمک کرد.
اما درجایی که روحانی احتمالا محتاط بوده است، وزیر خارجه او جواد ظریف نشان داد که چنین دل نگرانی هایی ندارد.
افسونگری ایرانی ها نه تنها درمیان رسانه ها بلکه از سوی مقامات آمریکا نیز با استقبال رو به رو شد؛ مقاماتی که از حال و هوای جدید نشات گرفته از تهران بطور مطبوعی شگفت زده شدند.
اوباما درسخنان خود در سازمان ملل به مداخله های دوران جنگ سرد (سرنگونی دولت دکتر مصدق) اشاره کرد و حتی فتوای هسته ای رهبرعالی ایران را به رسمیت شناخت؛ اقدامی که بنا به گزارش ها بازتاب خوبی در میان تندروهای تهران داشته است. او درعین حال بر لزوم اعتماد سازی و راستی آزمایی تاکید کرد.
مساله جالب تر، واکنش به این تلاش های دیپلماتیک در خود ایران بود که این واکنشها عموما مثبت بوده است و ازمجلس گرفته تا امامان جمعه و مطبوعات ایران از این موضوع استقبال کردند. حتی بحث هایی انجام شده مبنی بر این که دوره شعار مرگ بر آمریکا به سر آمده است.
در واقع با توجه به این تغییر لحن، مساله جالب توجه اینکه انتقادها در میان تندروهای ایران تا چه حد ملایم بوده است. منتقدان معمولی بطور شگفت آوری ساکت بودند هرچند اخیرا زمزمه هایی از نارضایتی از برخی مطبوعات تندرو درموردگفتگوی تلفنی شنیده می شود.
در میان مردم عادی ایران شور و شعفی از یک آغاز جدید و گشایشی در اقتصاد (نیروی محرک این افسونگری دیپلماتیک) وجود دارد اما در میان تندروها این نگرانی وجود دارد که این حرکت به کجا منتهی می شود.
سیاست داخلی به کنار،دولت جدید ایران باید به یک چارچوب منطقه ای نیز از زمان انقلاب تا کنون کمترین میزان همدلی را با ایران دارد، بپردازد. دورنمای یک انقلاب دیپلماتیک منجر به تنش زدایی بین آمریکا و ایران موجب اضطراب و ناخوشی بسیاری در منطقه می شود و این درحالی است که شماری از کشورها از این بیگانگی طولانی بخوبی استفاده کرده اند. این امر فراتر از مظنونان معمولی می رود شامل کشورهایی مانند عربستان سعودی و روسیه هم شود که احتمالا نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را از دست می دهند. مظنون همیشگی چطور؟ نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با گزافه گویی همیشگی که اکنون بیش از هر زمان دیگری نابجا به نظر می رسد، به سازمان ملل رفت تا درباره گرگی در لباس میش هشدار بدهد. درحقیقت یکی از مسائل اصلی در مسیرعادی سازی روابط، مساله رابطه ایران با اسرائیل خواهد بود.
انصاری عضو ارشد اندیشکده رویال یونایتد و نایب رئیس انستیتو بریتانیا برای مطالعات پارسی است.